Koku: Seramik Tütsülük, Buhurdan ve Diğerleri

İster içinde tütsü yakacağınız bir kase, ister kurutulmuş çiçek yapraklarını saklamak için delikli kapaklı bir kap, ister parfüm şişeleri olsun, koku maddeleri için sıklıkla seramik kaplar kullanılmıştır.

Güzel kokuları solumak ya da koklamak, insan ruhu üzerinde güçlü bir etkiye sahiptir ve binlerce yıldır hastaları iyileştirmek, Tanrılara yakarmak ve kötü ruhları uzaklaştırmak gibi çok çeşitli nedenler için bu kokulardan faydalanılır.

TÜTSÜLÜK
İnsanlar antik çağlardan beri, manevi nedenlerle, dini nedenlerle veya sadece harika koktuğu için tütsü yakarlar. Tütsü genel olarak aromatik duman oluşturmak için yakılabilen herhangi bir organik maddeyi ifade eder ve içinde yakıldıkları kaplara genel olarak tütsülük denir.

Boyut, şekil ve malzeme açısından büyük farklılıklar gösterirler ve dünya çapında eski zamanlardan beri kullanılmaktadırlar. Basit toprak kaplardan karmaşık bir şekilde oyulmuş gümüş veya altın kaplara, küçük masa üstü nesnelerden birkaç metre yüksekliğe kadar olabilirler. Birçok tasarım, hava akışına izin vermek için yüzeyde boşluklar kullanır. Pek çok kültürde tütsü yakmanın manevi ve dini çağrışımları vardır ve bu tütsülüğün tasarımını etkiler. Tütsülükler, içinde yakılacak tütsünün formuna bağlı olarak, basit bir kase şeklinde olabildiği gibi, üzerinde bir delik olan çok çeşitli formlarda olabilirler. 
Çoğu tütsü türü, baharatlar, doğal sakızlar, bitkiler, meyveler, kökler, tohumlar ve bitkiler gibi bileşenlerden yapılır. Tütsü gevşek biçimde veya bir koni, bobin veya çubuk halinde satın alınabilir. Temel bileşenler aynıdır ancak her tür farklı şekilde yanar. Dumanı solunduğu için, tütsü alırken yandığında çok fazla duman oluşturmayan tamamen doğal, etik kaynaklı içerikler kullanan markalar tercih edilmelidir.

AROMATERAPİ DİFÜZÖRLERİ 
Uçucu yağ ya da aroma difüzörü de denilen aromaterapi difüzörleri uçucu yağların ortama yayılması için kullanılıyor ve kullanım şekline bağlı olarak farklı tipleri bulunuyor. Seramik buhurdanlar, aromaterapi difüzörlerinin ısıyla ortama koku yayan tipidir. Kullanılan uçucu yağa bağlı olarak, bu yağları daha küçük moleküllere ayırır ve onları hoş veya sakinleştirici bir etki için havaya dağıtır.

Seramik buhurdanlar, çanak ve mumluk kısmı olmak üzere iki bölümden oluşur. Çanak kısmına su eklenir ve suyun içine aromatik yağlar eklenir. Tek çeşit olabileceği gibi, birkaç çeşit aromatik yağ karıştırılabilir. Mumluk kısmına ise tea-light koyulur. Mum yakıldığında suyun sıcaklığı artar ve uçucu yağ kokuları buharlaşarak ortama yayılır.

Ayrıca, uçucu yağları, oda kokusu olarak, yağın içerisine daldırılan ahşap ya da bambu çubuklar aracılığıyla ortama dağıtmak için, üzeri delikli seramik ya da cam kaplar kullanılmaktadır.

PARFÜM ŞİŞELERİ
Yüzyıllar boyunca, parfüm ve koku meraklıları kokulu yağlarını ve parfümlerini porselen şişelerde, pişmiş toprak kaplarda ya da kristal şişelerde saklamışlardır. Bu kokuların ihtişamını ve sunduklarını vurgulamak için sanatçılar, çok farklı tasarımlarda şişeler hazırladılar, kalıpladılar ve dekorladılar.

Küçük parfüm kaplarının bilinen en eski örnekleri MÖ 15. yüzyıla kadar uzanıyor. MÖ 3. yüzyıldan kalma pişmiş toprak Mısır yağ kavanozları, egemen sınıfın ve Tanrıların görsel hikayelerini anlatan ayrıntılı hiyeroglifler ve illüstrasyonlar içeriyordu. Başlangıçta kokulu yağlar ve merhemler dini törenlerde kullanılırken, sonrasında güzellik kavramının önemli bir parçası haline geldi. Antik parfüm şişesi sanatı, Yunanistan ve Roma'ya gelmeden önce Orta Doğu'ya yayıldı. Roma'da parfümlerin tıbbi özelliklere sahip olduğuna inanılıyordu. 

Antik Yunanlılar tarafından aromatik masaj yağlarını saklamak için kullanılan, küçük, dar boyunlu, küresel bir vazo olan "aryballos" ve uzun , ince, özel yuvarlak tabanlı şişeler “alabastron”un yaratılması, krem ve yağların cilde doğrudan uygulanmasını mümkün kıldı ve Roma Hamamlarında çok popüler oldu. MÖ 6. yüzyıldan itibaren şişeler hayvanlar, deniz kızları ve Tanrıların büstleri gibi şekillendirildi. 

KAYNAKÇA:
Sentance, Bryan. Ceramics: A World Guide To Traditional Techniques, Thames&Hudson Ltd, 2004
https://scentlodge.com/a-brief-history-of-perfume-bottles/
https://en.wikipedia.org/wiki/Censer
https://en.wikipedia.org/wiki/Incense
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Terracotta_alabastron_(perfume_vase)_MET_DP117228.jpg
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Terracotta_alabastron_(perfume_vase)_MET_DP117228.jpg