Sgraffito

Sgraffito, farklı renkteki bir zemini ortaya çıkarmak için, üst yüzeyi kazıyarak dekor yapma tekniğidir. 15.yy’dan beri kullanılan ve son zamanlarda yeniden popüler olan bu tekniğin uygulaması oldukça kolaydır.

SGRAFFİTO TARİHÇESİ
Bu tekniğin kullanımı 15.yy’da İtalya’da başlamış, sgraffito kelimesi 'kazıma' anlamına gelen İtalyanca “graffiare” kelimesinden türetilmiştir. Sgraffito, Rönesans döneminde Roma'da önemli bir rol oynamış ve ünlü sanatçı Caravaggio ve ortağı Maturino da Firenze tarafından sıklıkla kullanılmıştır.

Sanatçılar ilk önce sgraffito'yu konut ve saray cephelerinde kullanmaya başlamış ve son derece ayrıntılı freskler oluşturmuşlardır. Sgraffito tekniğinin inanılmaz örnekleri İtalya'da, özellikle Floransa ve Pisa'da görülebilir. Sgraffito ressamlar ve inşaatçılardan sonra diğer alanlarda, örneğin resim çerçeveleri ve tabii ki seramiklerde kullanılmaya başlandı. En eski sgraffito seramiklerinden bazıları Kuzey İtalya'daki Po Vadisi'nde üretildi. Sgraffito, Orta Doğu'da, özellikle de sgraffito türlerinden bazılarını geliştiren İran'da çok popülerdi. Amol seramikleri, tasarımlarında ayrıntılı kuşlar ve hayvanlar kullandı; Gabri seramikleri, kalın beyaz bir astarla çiçek desenlerini oyarak geliştirildi ve Aghkand seramikleri, yeşil ve sarı renklendirmeyi kullanarak ikonik kuş tasarımları kullandı. 

HANGİ ÇAMUR? HANGİ EL ALETİ?
Temel kural olarak, pürüzsüz çamurlar çok daha iyi sonuç verir, çünkü pürüzlü veya içinde yüksek oranda iri şamot olan çamurlar, astar veya sır altı boya kaplı üst yüzeyde çalışırken pürüzsüz bir kazıma yapılmasına izin vermez. Sgraffito tekniğini istediğiniz herhangi bir formda veya boyutta ürün üzerinde kullanabilirsiniz ancak ilk kez bu teknikle çalışıyorsanız büyük bir düz tabak veya karo ile çalışmak daha kolay olacaktır. Ürünü tamamladıktan sonra, deri sertliğine gelmesine izin vermeniz gerekir çünkü oyması çok daha kolay olur ve çizgileriniz daha belirgin hale gelir. Astar, engob, sır altı boya, hatta sır kullanabilirsiniz. İstediğiniz herhangi bir rengi kullanabilirsiniz ancak siyah, çizgiler çok net olacağı için daha yaygın olarak kullanılır.  Sgraffito, üst katmanın kazınması çok daha kolay olacağından, tercihen deri sertliğindeyken yapılır. 

SGRAFFİTO NASIL YAPILIR?
Eğer astar, engob ya da sır altı boyaları kullanacaksanız deri sertliğinde ya da kuru olduğunda yapabilirsiniz. Özellikle kuru ürün üzerine yapıldığında yüksek miktarda toz çıkmasına neden olur, toz maskesi taktığınızdan emin olun. Eğer bisküvi üzerine sır uygulayarak sgraffito yapacaksanız, en iyi sonuç için sır hala nemliyken çalışın. Sırla kontrast oluşturacak renkte bir astarı bisküvi yapmadan önce uygularsanız, daha etkileyici bir sonuç elde edebilirsiniz. Sgraffito işleminde kullanılacak olan sır içeriğinde en az %10 kil olması, kazıma sırasında sırla bisküvi gövde arasındaki ayrılmadan kaynaklanacak sır hatalarını engeller. 

İlk kez sgraffito yapıyorsanız, basit bir karo üzerine eşit şekilde astar uygulayın ve farklı kazıma aletleri ile denemeler yapın. Her biri ile elde edeceğiniz etki farklı olacaktır.

Öncelikle, hangi tasarımı kullanmak istediğinizi karar verin. Aralarından seçim yapabileceğiniz birkaç farklı teknik bulunur. İlk olarak tasarımınızı, yumuşak bir kurşun kalem ile doğrudan çamurun üzerine çizebilirsiniz. Tasarımınız biraz daha ayrıntılı ise, önce onu bir kağıda çizebilirsiniz. Ardından, kağıdı çalışmanızın üzerine koyun ve tasarımı dikkatlice kopyalayın. Kopyalama sırasında renkli bir kalem kullanırsanız, tam olarak hangi çizgilerin üzerinden geçtiğinizi görebilirsiniz. 
Çalışacağınız ürün üzerine sıraltı boya, astar ya da engobu birkaç kat olarak uygulayın ve deri sertliğine gelene dek kurumaya bırakın. Ardından kazımaya başlayabilirsiniz.

Temel olarak ucu sivri olan herhangi bir alet sgraffito için kullanılabilir. Parça üzerinde yaptığınız tasarımı takip edin ve ilerledikçe orta bir basınç uygulayarak yavaşça kazıyın. Tasarımınızın ne kadar ayrıntılı olduğuna bağlı olarak uzun bir süreçtir, ancak oldukça da sakinleştiricidir. Çıkan çamur kırpıntılarını dikkatlice süpürmek için elinizde yumuşak bir fırça bulundurun. Kırpıntılar nemli olacaklarından yüzeye yapışma ihtimali bulunur, elinizle almak yerine kuru bir fırça kullanın.
İşiniz bittiğinde parçanız pişirmeye hazırdır ve bu basit teknikle elde edeceğiniz sonuçlar çok heyecan verici olabilir.

KAYNAKÇA:
http://www.lakesidepottery.com/Pages/Pottery-tips/How-to-create-sgraffito-pottery-tutorial.htm
https://www.thesprucecrafts.com/what-is-sgraffito-4078440
Connell, J. the potter’s guide to ceramic surfaces, Krause publications, 2005
Hopper, R. Making Markes. Discovering the ceramic surface, Krause publications, 2004