Başarılı Sırlama İçin İpuçları

Sırlamadan hoşlanmayan pek çok seramikçi olsa da, sırlama, yapım sürecinde çok önemli bir aşamadır. Binbir emekle yapılan bir ürünün, kötü bir sır uygulamasıyla yok olması çok sinir bozucu olabilir.

Seramik sırlarken acele etmek nadiren iyi sonuçlar verir. Sırlama her zaman düşündüğünüzden daha uzun sürer. Sırlama sonuçlarınızı iyileştirmenize yardımcı olacağını umduğumuz bazı ipuçları aşağıda yer almaktadır.

Sırınızı seçerken, sır hatalarını önlemek için çamurunuzla uyumlu olduğundan emin olun. Sır ve çamurun fırın içinde iyi bir şekilde birleşeceğini bilmek önemlidir. Zamanla bazı çamur  ve sırların anlaşamadığını göreceksiniz. En doğrusu, çok sayıda ürünü sırlamadan önce çamuru ve sırı birlikte test etmektir.

İyi bir sırlama, bisküvi pişirimi düzgün yapılmış ürünle olur. Tek pişirim yapabilirsiniz ancak günümüzde yaygın kullanılan sırlarla tavsiye edilmez.  Bisküvi pişirimi yapmak, sırların ürünlerinize yapışmasına yardımcı olmak için ürününüzü gözenekli hale getirir, ayrıca çamurdan kükürt ve karbon gazlarını serbest bırakır.
Çoğu seramikçi 900°C-1050°C arasında bisküvi pişirimi yapar. Bazı çamurlar, bisküvi pişirimini 900°C’de yaptıktan sonra sır pişiriminde sırda küçük deliklere neden olabilir. Bu iğne delikleri, çamurdan salınan gazlardan kaynaklanıyor olabilir. Bu durumda daha yüksek derecede bisküvi pişirimi yapmalı, tüm gazların çamurdan uzaklaştırıldığından emin olmalısınız.

Yağ sırları iter. Sırınızın ürününüze tamamen yapışmasını sağlamak için ürünlerinizden herhangi bir el kremi, losyon veya yağı uzak tutun. Ellerinizdeki doğal yağlar bile sırın ürününüze nüfuz etmesini önleyerek sırınızın kalkmasına ya da açık noktalar oluşturmasına neden olabilir. En iyi sonuçları elde etmek için, ürünlerinizi sırlamadan önce ellerinizi temiz tutun ya da sırlama işlemi boyunca tek kullanımlık eldivenler giyin.

Sırlamadan önce her türlü tozu - bisküvi ürün üzerinde oluşan tozu, atölye tozunu, vb.-temizlediğinizden emin olun. Bisküvi pişirimi yapmadan önce gözden kaçırdığınız pürüzlü kenarları, sivri çıkıntıları ya da keskin noktaları düzeltmek için zımpara kağıdı kullanabilirsiniz. Ancak çamur tozu ciğerlerinize zararlı olduğundan, toz maskesi taktığınızdan ya da ürünü ve zımpara kağıdınızı ıslattığınızdan emin olun. Özellikle zımparalamadan sonra ve sırlamadan önce ürünlerinizden toz ya da kalıntı çıkarmak için ıslak bir sünger kullanmak en iyisidir. Nemli bir sünger harika çalışır ve ürünleriniz çabuk kurur.

En iyisi ürünlerinizi suya daldırmamak veya akan suyun altında durulamamaktır. Teknik olarak bunu yapabilirsiniz, ancak herhangi bir sır uygulamadan önce bisküvi pişirimi yapılmış ürünlerinizin kurumasını beklemeniz gerekiyorsa, bu zamana kadar ürünlerinizde yeniden toz birikebilir ve sırları etkileyebilir. Sır en mükemmel şekilde, kuru ve temiz ürünlere yapışır. Ayrıca fırınların nemden nefret ettiğini de unutmayın.

İster daldırıyor, ister döküyor ya da fırçayla uyuguluyor olun, sırlarınızı çok iyi karıştırmanız gerekir. Önce sırınızı karıştırmalısınız - bunun için karıştırıcı uç takılı bir elektrikli matkap en iyisidir- sonra herhangi bir kalıntı veya parçacığı yakalamak için bir süzgeç veya elekten geçirin ve yeniden karıştırın.  Kovanın kenarlarında kuru sır varsa, sırları bir elekten geçirerek temiz bir kovaya koyun.

Her parçayı sırlamadan önce, mutlaka sırı tekrar karıştırın. Hazır sıvı sırlar daha kıvamlı olsa da, sırlarınızı karıştırmak çoğu zaman hala iyi bir alışkanlıktır ve sırda hoş ve eşit bir tutarlılık sağlar. Sır, özellikle daldırma sırları çökmeye eğilimlidir. 

Sır itici malzeme (wax resist) kullanabilirsiniz.  Uygulaması fazla zaman alabilir gibi görünebilir. Aslında, sırları ürününüzün dibinden silmeye çalışmaktan daha az zaman alır. Akıcı veya damlayan sırları kullanırken, alt kısmın 6 mm veya daha fazlasını sırsız bırakmanız gerekir. Sır itici malzemenin üstünde kalan sırları silmek için nemli bir sünger kullanın. 

Sırlamada not tutmak çok önemli bir alışkanlıktır. Sırlarla ilgili her detayı not edin ve bir resim çekin. Fırınınızın yanında tüm pişirim notlarınızla birlikte küçük bir not defteri bulundurabilirsiniz. Bir fırın günlüğü, pek çok faydası yanısıra işinize yarayan ya da yaramayan sırları ayırt etmenize yardımcı olur.  

Dökerken veya fırça ile  uygularken önce ürününüzün içini sırlamanız doğru olur. Sırlı alanlara çok fazla dokunmamanız gerekir. Önce dışını sırlarsanız, iz bırakma ve ürününüzün dışını bozma ihtimaliniz artacaktır.

Dökme ve daldırma sırasında sırın üstüste binmesini engellemeye çalışın. Bu olursa sırın kurumasını bekleyin. Sır kuruduktan sonra maskenizi takın ve ince zımpara kağıdınızı alın, ardından parçanız boyunca eşit miktarda sır elde etmek için fazladan sırları nazikçe zımparalayın.

Sır zaten sırlanmış bir alana damlarsa veya bir noktada çok fazla sır varsa, onu silme eğilimine direnin. Ürünlerinizdeki fazla sırlar, en iyi şekilde sır kuruduktan sonra halledilir. Sır hala ıslakken, büyük olasılıkla çok fazlasını çıkaracak ya da lekeleyeceksiniz ve bitmiş üründe görünecektir. Sır tamamen kuruduktan sonra, fazla sırları dikkatlice çıkarmak için küçük bir metal kazıyıcıyla olabildiğince fazla sırı kazıyın, sert bir fırçayla fırçalayın ya da zımpara kağıdıyla hafifçe zımparalayın. Kazıma veya zımparalama sırasında kuru sır havaya karışır. Toz maskenizi takmayı unutmayın.

Sır uygularken, ne kadar sır uygulanacağını bilmek önemlidir. Çok kalın veya çok ince olmamalıdır. Kalınlığı tırnağınızla kontrol edin. En az 1-2 mm kalınlığında olmalıdır.

Fırın raflarınızı koruyun – fırın koruyucu kullanın. Fırın koruyucu, fırın rafınıza sürdüğünüz, ürünlerin rafa yapışmasına engel olan sıvıya dayanıklı bir maddedir. Eğer fırın raflarınızın üzerinde çok eski raf koruyucu varsa, kazıyın ve yeniden sürün. Ürünün üzerine düşebilecek parçacık ve tozlardan kurtulmak için, elektrikli süpürgenizin fırça aparatı ile fırınınızı arada bir süpürün.

Ürünlerinizin fırına değdiği yerde, bir “kurabiye” kullanmanız çok yardımcı olur. Pişirim yaptığınız ürünlere uygun bir çamurdan yapılıp bisküvi pişirimi yapılmış bu seramik tabletler, yaklaşık 0.3 - 0.6 cm kalınlığındadır ve ürününüzün ayağından yaklaşık 1,5 cm daha geniş olmalıdır. Bu seramik parçalar, fırın rafına sırın damlaması ve ürünün fırın rafına yapışması konusunda daha az endişe etmenizi sağlar. Çok büyük olmalarına gerek yoktur, aksi takdirde fırın rafınızda çok yer kaplayacaklardır. 

Sırlı parçanızın da bisküvi pişirimi öncesi olduğu gibi, fırına yerleştirmeden önce tamamen kurumasına izin vermek önemlidir. Sır kuru değilse, dokunulduğunda soğuk olacaktır. Fırında yerleştirmeden önce oda sıcaklığında olduğundan emin olun. Sır hızlı kurur, ancak güvenli tarafta olmak için, siz fırını yüklemeden önce ürünlerinizin bir gece kurumasına izin vermeye çalışın.

KAYNAKÇA
https://potterycrafters.com/glazing-pottery-27-glazing-tips-for-beginners/
https://static1.squarespace.com/static/55bee7dfe4b0d2eb6c63aa73/t/5b365164562fa73abea2e8cd/1530286457044/7+Tips+for+Glazing+.pdf